Wat is jouw reactie op het corona-virus? Fight or flight?

Waarom het coronavirus de diepste angsten in ons wakker maakt en hoe we onszelf op rust kunnen houden.

In ons brein woont en waakt een supersterk systeem dat ons behoedt voor gevaar. Om ons te beschermen voor en in angstige tijden.

Je zult wel een gehoord hebben van de ‘fight-or-flight’ reactie. Maar wat de meeste mensen zich niet realiseren is hoe sterk een dergelijke respons ons beïnvloedt in het dagelijks leven. En in het bijzonder in tijden van een crisis zoals waar we nu in leven.

Delen van onze hersenen scannen alle informatie die binnenkomt op omvang van gevaar. De meeste dingen gaan gewoon langs deze risico-radar. Maar als een deel van de binnenkomende informatie gevaarlijk lijkt, zoals een grote enge hond die keihard op je afrent – dan slaat het systeem aan en triggert een hele set aan reacties. Hartkloppingen, sneller en oppervlakkiger ademen, zweten en lichaam en spieren spannen zich aan. Je voelt je angstig en alert. Ons lichaam maakt zich klaar om te vluchten of voor ons leven te vechten.

Het effect is niet alleen fysiek. Het logische centrum in onze hersenen wordt onderdrukt en angst neemt de volledige regie over. Keuzes die we normaal kalm en rationeel maken worden nu gedreven door angst en zorgen – of dat nu gegrond, echt of ingebeeld is.

Hoe kunnen we ons vluchten-vechten systeem managen tijdens het corona-virus en andere stressvolle tijden?

Probeer deze methoden eens toe te passen:

- Erken dat het bijzondere, bizarre tijden zijn

- Oordeel niet over jezelf (hoe het zou moeten, wat je zou moeten of wat niet) en ook niet over anderen. Deze situatie is voor ons allemaal nieuw. Give yourself, en de ander, some slack.

- Neem de tijd om even rustig te ademen in dit moment. Zelfs een paar diepe ademteugen kan al verlichting geven en een gevoel van NU.

- Doe het dag voor dag. Leef in dit moment. Nu is het goed, nu schijnt de zon, ik ben nu gezond, ik geniet nu van wat en wie er om me heen is

- Ga niet freaken over de dingen die mogelijk kunnen gaan gebeuren – no #futuretripping, we weten allemaal niet waar dit heengaat

- Kijk nog maar 1 keer naar het nieuws en beheers je social media behoefte.

- Haal je corona informatie alleen bij bronnen die je kunt vertrouwen, bijvoorbeeld het RIVM of het NOS journaal.

- Blijf in beweging, slaap lekker en veel, pak wat zon in je achtertuin of balkon – dit zijn vrije resources die super goed zijn voor je immuun-systeem

- Doe iets voor een ander. Small random acts of kindness maken een groot verschil (zoals @merlemudde met haar corona quiz voor de mensen van haar plaatselijke verzorgingshuis) en geven je een goed gevoel. (BTW Merle kreeg er landelijke exposure en bekendheid mee)

- Wees alleen fysiek op afstand, mensen in godsnaam, niet emotioneel.

- Betracht dankbaarheid zoveel als je kan. Wees dankbaar voor de zon, de kat die buiten speelt, de wasmachine die draait, de liefde die je kent, je gezonde lijf en het leven dat je is gegeven.

- En bid, als je dat doet, wil en kan, iedere dag.

De vecht/vlucht respons is geweldig als je moet wegrennen voor een beer of een tijger, maar bedreigingen als dit virus geven ons geen duidelijk zicht op hoe erg het is, of wordt. En hier begint de ellende.

Het hamsteren van toiletpapier is een goed voorbeeld. Mensen raken in de stress. Iemand heeft ergens bepaald dat wc-papier het goed is dat schaars wordt, dat je beter kan gaan hoarden. Anderen zien dat en denken: Yo, ik kan maar beter inslaan voor 6 maanden. En zo raken de schappen leeg.

Dergelijke fight/flight gedreven keuzes kunnen aanleiding zijn tot een groter wordende spiraal van zorgen en angst. En de meeste, zo niet wij allemaal, worden geleefd door onze angsten. Dit is een heel primitief systeem. Als angst z’n intrede doet, zullen mensen altijd het onderste uit de kast halen om deze angst te verlichten om een gevoel van controle te krijgen. Of dat nu gaat om het hamsteren van pleepapier op pasta of om ruzie over het laatste pakje paracetamol bij de drogist (ik was het niet 😉)

Toch is corona REAL

COVID-19 drukt op alle mentale alarm-knoppen in ons brein: het is onverwacht, het is nieuw, we kennen het niet, het ligt buiten onze controle en het is dodelijk. Niet verwonderlijk dat we bang zijn en ons angst-systeem onze dagelijkse keuzes laat bepalen. COVID-19 is geen verzonnen verhaal, geen nep-gevaar, de risico’s zijn echt. Alleen vlucht/vecht-denken helpt ons niet aan oplossingen of een betere wereld helaas.

Angst heeft namelijk nog een ongunstig bijeffect. We raken erdoor in de survival-mode. Wat weer leidt tot hamsteren en focus op alleen onszelf en directe omgeving. Maar pandemieën, net als andere crises, hebben het keihard nodig dat we denken aan de ander. Interconnectiveness en medemenselijkheid. Handen uit de mouwen, positiviteit en liefde. In de buurt, het land en de wereld. We hebben elkaar nodig, niet alleen voor wc-papier, maar voor zorg, hulp bij problemen en voor contact met elkaar.

Denk daar aan als je fight/flight-spier weer aan je trekt!